30 Aralık 2016

Lamy, Rotring ve çini mürekkebi ile bir deney



Çini mürekkebini ve teknik kalemleri (rapido) çok sevdiğimi daha önce yazmıştım. Ancak rapido kullanmak öyle pek kolay değildir. Birincisi kalemi dik tutmak gerekiyor. Bu aslında güzel bir durum, dolmakalem gibi tutmamak benim hoşuma gidiyor, çünkü kalemin bir yazı karakteri, bir şahsiyeti var. Isograph, rapidograph ve gördüğüm en ilginç fikirlerden birini taşıyan rapidomat isimli çözümleriyle bu konuda en yaratıcı çalışmalar Rotring firmasına aittir. (Rotring firması ürünlerinde Bauhaus sanat ve tasarım okulunun en iyi takipçilerinden biridir. Bauhaus felsefesi, temelinde sanatı, zanaatkârlığı ve endüstri devrimini bir araya getiren efsane bir düşünce sistemidir.) 

Bir Isograph'ın iç kesiti. (Ülkemizde Rotring'in Isograph modeli daha çok bulunuyor. Rapidograph modeli ise neredeyse hiç yok (en azından bunca yıldır ben görmedim). Bu iki model arasında ise önemli farklılıklar var. Yanlış olarak mürekkep haznesi bulunan Isograph'lara, kartuşla kullanılan bir model olan Rapidograph'lardan  ilham alınarak "rapido" denilmektedir.)

Ne var ki teknik kalemler, mürekkepli kalemler sınıfı içinde farklı bir kalem türü olduğundan çizim yapanlar dışında pek kendini gösteremedi. Şirketlerde, atölyelerde, çalışma masalarındaki çekmecelerde unutulan teknik kalemler, pratik bir çözüm olan dolmakalemlerin yanında hiç durmadı, çünkü onlar başka dünyaların kalemleriydi. 


Rotring Tintenkuli, 1955

Sonra yine bir Rotring icadı olan Tintenkuli çıktı piyasaya. Ucu teknik kaleme, gövdesi ise dolmakaleme benzeyen iki dünya arasında müstesna bir köprüydü Tintenkuli

Rotring Heritage 1998

Rotring bu geçmişini çeşitli güzelliklerle yâd etmesini bilmiş saygıdeğer bir şirket, hastasıyım orası ayrı ancak ben bir başka Alman'dan Lamy'den söz etmek istiyorum. Çünkü bütün bu uzun girizgâhtan sonra anlatmak istediğim şey başka. Senelerdir kullandığım ve çok alıştığım bir Lamy Al-star kalemimde beni rahatsız eden küçük bir sorun vardı. Lamy efendi mürekkebi neredeyse kovayla kâğıda döküyordu. İşin ilginci diğer Lamy'lerde böyle bir sorun yok. 

Bugünkü notlarım, daha sonra üzerine yazacağım bir tipografi kitabı üzerine. 

Ben de çok daha yoğun bir mürekkep arayışına girmiştim, uzun zamandır aradığım şeyi bulamamıştım. Rotring'in çini mürekkebiyle kullandığım Faber-Castell'in teknik kalemiyle yazarken aklıma geldi. Meğer çözüm zaten yanımda duruyormuş. Tasarımına hayran olduğum boş bir Waterman şişesine çini mürekkebini döktüm ve korkunç deneyimi yaptım. Tabii korkudan içine çok az saf su kattım. 

Neyse ki korktuğum şey olmadı. Dolmakalemim gayet güzel ve akıcı yazıyor. Lamy'da kesin bir arıza var, yoksa bir dolmakaleme çini mürekkebi doldurmak o kalemin idam fermanını imzalamak gibi bir şeydir. Ben kanalların olması gerektiğinden büyük olduğunu düşünüyordum. Ancak geçenlerde bu konularda bilirkişi olan üstadımız Ali İkizkaya'yı arayıp durumu anlattım. Kendisi damakta bir çatlak veya benzeri bir sorun nedeniyle bu durumun olabileceğini söyleyince küçük bir aydınlanma yaşadım.


Mükemmel üçlü: dolmakalem (Lamy Al-star), defter (Aniki), kitap (bir tipografi kitabı).

Kaç gündür gayet güzel bir şekilde yazıyorum, tek sorun kapağı açık unutunca yoğunluğu yüksek olduğu için mürekkebin kurumasından ibaret. Lakin yazı yazdıktan sonra hemen kapağı kapatmayı ihmal etmeyince böyle bir sıkıntıyla karşılaşmak mümkün değil. Yeni yıla sevdiğim bir mürekkeple gireceğim anlaşılan. 

Gutenberg'in matbaacılıkta kullandığı ilk yazı karakteri üzerinde çini mürekkebi dolu bir dolmakalem.

Dilerim, gelen gideni aratmasın, iyi seneler olsun.

14 yorum:

  1. Sizin çini mürekkebi sevdiğinizi en iyi bilenlerden biriyim. Kalbiniz ne kadar temizmiş ki evren size böyle güzel bir hoşluk hazırlayıp yanıbaşınıza koymuş.
    Ayda bir kere bolca suyla yıkadıktan sonra bir hafif ılık bir suyka yıkayın ki uzun zaman hizmet etsin.
    Sevgiyle..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim Ali Bey, dediğiniz gibi yapacağım.

      Sil
  2. İlginç! Çini mürekkebiyi kullanmak. Çözümü bulmanıza sevindim. Bende mi denesem? Yok yok ben en iyisi uzak durayım. Bu işi üstatlara bırakayım.
    Kalın sağlıcakla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolmakalemde çini mürekkebi kullanmak hiç tavsiye edilmez, elbette ben de önermiyorum. Hem benim mürekkebi biraz sulandırdığımı hesaba katmak lazım. Sevgiler

      Sil
  3. Yine güzel bir yazı olmuş kaleminize klavyenize sağlık

    YanıtlaSil
  4. Domakalem? Çok nostaljik benim için. Bir arzu nesnesi olarak güzel olurdu doğrusu..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kitap gibidir dolmakalem. Yaşayan bir tarih nesnesi. Sadece basılı kitap bile 1500 yaşında!(Gutenberg'ten önce Çinliler ağaç oyma tekniğiyle kitap basıyorlardı.) Yıl olmuş 2017 biz hâlâ kitap okuyoruz.

      Bugün bildiğimiz anlamda dolmakalem de 150 yaşına merdiven dayamıştır.

      Dolmakalem satılmayan kırtasiye yok gibidir, kullanıcıların sayısı da çoktur. Sadece çevremizde pek kullanan olmuyor, böylece gözden uzak olan dolmakalem gönülden de uzaklaşıyor.

      Sil
  5. Dolmakalemde çini mürekkebi kullanmanın sakıncası nedir? Elimde annemin ortaokuldan kalma dolmakalemi var ve onu çini mürekkebimle doldurmayı düşünüyordum...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü dolmakaleme uygun değil, akış sistemini tıkayabilir.

      Sil
  6. Merhabalar uzun zamandır sayfanızı ve yazılarınızı takip ediyorum, fakat benimde aklıma benzer bir durum takıldı Rotring isograph model 0.35 mm uç bir kalemde Lamy mürekkebi kullanılabilinirmi ? Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aristo mg1 0.70 uçlu kalemde Sailor Kiwaguro dolmakalem mürekkebi kullanıyorum. Çini mürekkebi daha hızlı kuruyor elbette onun dışında sorun olarak görülebilecek bir şey yok. Lakin Lamy mürekkebi rapidolarda denemedim, sonucu bilmiyorum.

      Sil
  7. Merhabalar.
    Çini mürekkebini bilirim ve ben de kullandım. Ancak şu paylaştığınız kalemlerden bihaberim.
    Kaleminize, emeğinize sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim, Rotring teknik kalemlerin şehinşahı sayılır. Onun sayesinde çini mürekkebinin güzelliğini anladım ve siyah rengi de çok sevdiğim için günlük yazı pratiğine katmaya çalışıyorum.

      Sil