Bir Usta Bir Dünya: Michael Masuyama

Bizim Murat Ustamız var ama memleket sınırlarının öte yanında dünyaca tanınmış kalem tamiri uzmanları ve uç ustaları bulunuyor. 

Mesela Pendleton Brown, Richard Binder, Greg Minuskin, John Mottishaw ve Dan Smith bunlardan en önemlileri.

Bir de Michael Masuyama veya daha çok tanınan ismiyle Mike Masuyama var.

İlginç bulduğum bir model: Franklin-Christoph Model 25 "Eclipse"

Geçenlerde bu sıralardaki takıntım olan Franklin-Crhistoph marka dolmakalemleri incelerken, her zamanki gibi, sitede gururla yazıldığı belli olan Michael Masumaya ustanın elinden geçmiş "Masuyama Customized" başlığına baktım. 

Çalışkan usta Mike Masuyama iş başında. Foto: The Gentlemen Stationary

"Franklin-Christoph dolmakalemlerinin özellikli uçları Japon uç ustası Michael Masuyama tarafından yapılmıştır." cümlesini okuyunca hakkında bir yazı farz diye düşündüm.

Aynı sayfada Masuyama ustanın elinden geçen özelleştirilmiş uçların bir tanıtımı vardı. 

Bunlar şöyle: 

N = Needlepoint (İğne uç) .25mm 

(Japonlar yazı tarzlarından dolayı bu iğne uçlu kalemlerde büyük ustalık sahibi. Masuyama da iğne uçlarda bir efsanedir.)

FI = Fine Italic .55mm

MI = Medium Italic .7mm

MS = Medium Stub .7mm

BI = Broad Italic .9mm

BS = Broad Stub .9mm

Masuyama işi Pilot 823 FA uç. Foto: Leigh Reyes

Kalemseverlerin sevdiği ve saygı duyduğu bir isim olan Leigh Reyes hanımefendi de Masuyama hayranlarından biri. 2015 yılının en iyi 10 kalemi yazısında haklı olarak Masuyama ustanın yaptığı Pilot 823 FA (FA uç sanıyorum sadece Pilot'a has) ucun detaylı fotoğrafını paylaşma gereğini duymuş.

Velhasıl dolmakalem dünyası içinde uçlar ayrı bir evren.

Yazının Ayaklı Tarihi

Bir zamanlar masa yoktu. 

Daha doğrusu bildiğimiz dört ayaklı klasik yazı masası yoktu. (Yazı masasının icadı için aradan çok uzun zaman geçmesi gerekecekti.)

Bilinen ilk masa Antik Mısır'da görülmüş. Masa vardı ama yazı için hiç düşünülmemişti. Masa, yemek veya yerden yüksekte tutulması gereken eşya için kullanılıyordu.

Binlerce yıl önce tabletler elde yazılıyor, papirüsler ise alta sert bir plaka konularak kucakta yazılıyordu.

Oturan katip, Fatih devri, 1479–81, Gentile Bellini

Yazının kâğıda aktarıldığı zamanlarda da durum çok değişmedi. Osmanlı devrinde uzun zaman eski tarzda yazı yazıldı.

Üstadımız, büyüğümüz, yazı kültürümüzün gururu: Katip Çelebi

AYAKTA YAZANLAR

Yazı masası batı kültüründe de bugün bildiğimiz tarzda değildi. 

İlginç olan şu ki bir masada oturarak yazmak da hiçbir yerde popüler değildi. 

Ayakta yazmak yaklaşık 2 yüzyıl önce en çok tercih edilen yöntemlerden biriydi.

Tipik bir ofis, 1857.

Ayakta yazmak için ayak masası denilen, bir icat vardı.

Ernest Hemingway

Ernest Hemingway bu konuda en bilinen isim galiba. Onun ayak masasında bazen bir daktilo olurdu. Ayakta yazabilmek için eğimli yüzeyi olan taşınabilir küçük bir masası daha vardı.

Ernest Hemingway 

Danimarkalı filozof Kierkegaard yazılarını ayakta yazarmış. Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü başkanı Thomas Jefferson da ayakta yazmayı severmiş. Hatta yeteri derecede uygun masa bulamayınca kendisine eğimli yüzeyi olan 6 ayaklı bir masa bile tasarlamış. 

Kendine Ait Bir Oda'nın yazarı Virginia Woolf da ayak masası kullanmış bir ara, Philip Roth da öyle.

İlk cümleleri şiir gibi olan İki Şehrin Hikayesi'nin ve daha birçok efsane romanın yazarı Charles Dickens da ayakta yazarmış.

Katip Bartleby, Çizim: Stéphane Poulin

Roman kahramanları durur mu, elbette Katip Bartleby de ayakta yazıyordu.

Sonra işte oturduk.

Milliyet, 24 Temmuz 1979

Bir Usta Bir Dünya: Jake Weidmann

Jake Weidmann genç ve çok hüner sahibi bir insan. Elinden her iş geliyor. Güzel yazı yazmak dışında ahşap oymacılığından da anlıyor. 

ABD'deki en genç kaligrafi ustasıymış kendisi. Ancak yazı sanatına başlarken kaligrafi kalemleriyle ilgili sıkıntı yaşamış. 

Sonrasında çoğu insanın yapacağı gibi "bu iş bana göre değil" deyip yazmayı bırakacağı yerde torna makinesinde çalışmayı öğrenip kendi elllerine uygun bir kalem yapmış. 

Sonra çok çalışarak, yaptığı işe yoğunlaşarak kısa zamanda büyük ustalar arasında yer edinmiş.

Bu tarz kuş figürleri konusunda usta, fakat bu çizim tarzı kendisinin icadı değil, geçmişteki ustaların yaptığı işlere gönderme ve saygı çalışması. En beğenilen işleri de bunlar.

Görüldüğü gibi kaligrafi sanatını resimle birleştiren bir tavrı sürdürüyor.

(Bizim ülkemizde de Etem Çalışkan ustamız resim sanatıyla en çok ilgilenen kaligraf galiba.)

Jake Weidman'ın özellikle hurufilerin çok beğeneceği tarzda işleri de var.

Aşağıdaki video da çok güzel, aileden gelen yazı kültürü, güzel yazı sanatının mürekkep, kâğıt ve kalem üçlüsü arasında rahat bir nefes aldığını hissediyor insan.



Aşağıda Weidmann'ın "Neden Yazı?" başlıklı çok güzel bir konuşması var. İzlerken çok eğlendim.

Sadece görüntüleri bile izlemekle bile çok şey öğrenmek mümkün. Maalesef videonun Türkçe altyazısı yok fakat ayarlardan otomatik çeviriyi seçip oradan Türkçeyi işaretlediğinizde Google Türkçesi ile izleyebilirsiniz. Saçma sapan bir çeviri ama fikir verir.



"Why Write?" videonun en güzel kısmı 3. dakikan itibaren başlayan bölüm. Jake Bey, geçmişten alınan mirastan övgüyle söz ediyor, büyük kaligrafi ustalarını yazı sanatının kahramanları diyerek onurlandırıyor. 

Özellikle 6. dakikada, video boyunca sürekli insan eline yapılan vurgulardan sonra, güzel yazı yazmak için ellere ihtiyacınız olmadığını gösteren, J. C. Ryan isimli kaligrafi ustasını görüp de etkilenmemek mümkün değil.