İzel Rozental'ın Yeni Scrikss 419 Açıklaması

İzel Rozental bilindiği gibi Scrikss yöneticisi olmaktan çok bir karikatürist olarak tanınıyor. Çünkü 25 yıldır karikatür çiziyor. “Kalem her ne kadar mesleğimse, karikatür benim için tutku ötesidir." diyen birinden söz ediyoruz.

Scrikss 419 hakkında hem 2012'den beri yaptığımız Savoy Pastanesi'ndeki dost sohbetlerinde konuşmuş, hem de daha önce blogta defalarca yazmıştım. 

İzel Rozental ile karşılaştığımız vakitlerde de hasta ruhlu biri gibi her defasında 419'u sormadan edemem. İzel Bey ile ilk karşılaşmam 2013'te Mürekkepbalığı vesilesiyle Scrikss merkezinde olmuştu. O gün ısrarlı sorulara karşı uzun uzadıya yeniden üretim konusundaki sıkıntıları anlatmıştı. 

Scrikss 419

En son 5 Aralık 2016'da Galata'daki Schneidertempel Sanat Merkezi’nde 25. sanat yılını kutladığı Karikatör isimli sergide görüşmüştük. O akşam yine bir fırsatını bulup 419'u sormuştum. O akşam galiba benden başkaları da sormuş olacak ki ilk defa "Üretemiyoruz." dememiş, "Keşke!" demişti.

Bugün yeniden "Hatırlarsanız Galata'daki sergide Scrikss 419'u sormuştum. Şimdi de Scrikss 419'un yeniden üretileceği konuşuluyor acaba bu söylenti doğru mudur?" diye tekrar kendisine sordum.

İzel Rozental'in yanıtı ise şöyle: 

Sizdiniz demek! Şimdi hatırladım. Kalabalıktan ve ilgiden başım dönmüş, ayaklarım yere basmıyordu, soru hep aklımda ama kimden geldiğini hatırlamıyordum. Evet doğrudur, gelen yoğun istek karşısında 419 modelinin yeniden üretimine karar verdik ve bunun için ilk adımları attık. 

Üretimi oldukça güç ve çok hassas bir kalem olduğundan – ucu ve metal aksamlarının dışında 13 farklı plastik enjeksiyon kalıbının bileşiminden oluşuyor – üretim süresi biraz zaman alacaktır. En erken güz döneminde piyasaya sürebileceğimizi sanıyorum.

YENİ SCRIKSS 419 NE KADAR YENİ?
 
Not: Yetkili ağızdan öğrendiğimize göre sonbaharda piyasaya çıkacağı söylenen Scrikss 419 güya piyasaya çıkmış! Alanlar varmış, hatta aceleden bir de inceleme yayımlayıp üstüne çekiliş düzenliyorlar. Ben henüz kalemi göremedim. Ancak hem bu kadar çabuk hem de eskisinin aynısı bir şekilde çıkmış olmasına çok şaşırdım. Henüz doğrulayamadım ama depolarda kalan NOS (New Old Stock) denilen modellerin satışa sunulmuş olması yüksek ihtimal. Bilindiği gibi Scrikss ömür boyu garanti verdiğinden yüksek miktarda yedek parça depoluyor. Scrikss'in Türkiye çapında bir dağıtım ağı olduğundan sadece 2 yerde satışta olması da bu düşüncemi doğruluyor. Yani bu yeni olduğu söylenen kalemler aslında yeni versiyon değil gibi görünüyor.


Not 2: Karanlık çağlarda mı yaşıyoruz anlamıyorum. Scrikss firmasının halkla ilişkiler birimi yok mudur? Kendi sitesinde acilen Scrikss 419 ile ilgili doyurucu bir açıklama yapmalıdır.

Scrikss Kalem Tasarım Yarışması

2 Kasım 1989, Milliyet

Scrikss üzerine araştırmalara devam ediyorum. Bugün 1990'lı yıllara doğru gelirken bir yarışma ilanı gördüm. Günümüzden 28 yıl önce Scrikss firması 25. yılını kutlama etkinlikleri kapsamında bir kalem tasarım yarışması düzenlemiş.

Gazetedeki yarışma metni şöyle:

"Öncü olmak: Bir sanayicinin, kuşkusuz en büyük özlemi... Evet, ilk Scrikss ürünü, Dolmakalem 17 bugün 25 yaşında ve Scrikss Maden ve Plastik Sanayi A.Ş.'nin kuruluş tarihi olan 1 Ocak 1964'ten bu yana 25 yıl geride kalmış... Ve bugün Türk kalem sanayii, Scrikss'le özdeşleşmiş çeyrek yüzyıllık bir geçmişe sahip...

İşte Scrikss, Türk kalem sanayiinde öncü ve önde olmanın sorumluluğuyla, 25. yılında, yerel bilgi üretimine sahip çıkıyor ve tüm Türk tasarımcılarını, uygar yaşamın vazgeçilmez öğesi olan "kalem" üzerine düşünmeye çağırıyor...  

Scrikss, 25. kuruluş yıldönümü dolayısıyla düzenlediği Kalem Tasarım Yarışması'yla, gelecek 25 yıllara yine önde ve öncü giriyor...

KALEM TASARIM YARIŞMASI 

Yarışmanın konusu, Scrikss için yeni ürün kimliği tasarımı ve bu amaçla, sözkonusu kimliği belirleyecek bir tipoloji araştırmasıdır. Yarışma, Scrikss ve A.T.T. çalışanları dışında
tüm Türk tasarımcılarına açıktır. 

• Değerlendirme jürisi:
Aykut Koksal (A.T.T.)
Prof. Muammer Onat (M.S.Ü.)
İzel Rozental (Scrikss)
Dr. Uğur Tanyeli (İ.T.Ü.)
Prof. Cemil Toka (M.S.Ü.) 

• Ödüller:
1. Ödül 6.000.000.- TL. .
2. Ödüt 4.000.000.- TL.
3. Ödül 2.000.000.- TL. 

Yarışma, duyurum ilanıyla başlayacak, 26 Şubat 1990 tarihinde sona erecektir. Yarışma şartnameleri 25.000.- TL. karşılığında, "Scrikss Maden ve Plastik Sanayi A.Ş., Yahköşkü Cad. 23, Nuhbir Han, Kat 3,* Sirkeci, İstanbul" adresinden elde edilebilir. Başvurular yukarıdaki adrese, şahsen ya da posta havalesi makbuzu ile birlikte mektupla yapılacaktır.

Sonra ne olmuş acaba diye merakla aradım. 29 Mayıs 1990'da yarışmanın neticesi bir duyuruyla kamuoyuna açıklanmış.

29 Mayıs 1990, Milliyet

"Scrikss 25. kuruluş yıldönümü dolayısıyla düzenlenen Kalem Tasarım Yarışması sonuçlandı... Genç tasarımcıların, yarının Scrikss'i üzerine önerileri değerlendirildi ve üç tasarımcının çalışmaları ödüle değer bulundu: 

l. Ödül: Ümit Altun2. Ödül: Mehmet Erkök3. Ödül: Gülnar Akbulut

Scrikss, yarını, geleceği ödüllendirmenin kıvancıyla genç tasarımcıları kutlar..."

İster istemez heyecanlanıyor insan. İlanın arka planındaki tasarım, Ümit Altun'a ait olmalı. Ümit Altun ismi de çok tanıdık geldi. Bir yerlerde adına rastlamış, hakkında iyi şeyler duymuştum.  

Özgeçmişi şöyle: Ümit Altun, 1985'te Mimar Sinan Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü'nden mezun olmuş. Aynı yıl, Otokar'da tasarım kariyerine başlamış. 1988'de Alcatel-Teletaş'a geçmiş, burada asarımcı ve tasarım bölümü şefi olarak çalışmış. 1994'te Arçelik'te uzman tasarımcı olarak çalışmaya başlamış, 2002'de tasarım bölümü yöneticisi olmuş. Bir yıl kadar bu görevde çalıştıktan sonra, 2003'te Arçelik’ten ayrılıp Design-Um'u kurmuş.

Arka plandaki tasarımı ise aşırı merak ettim. Photoshop yardımıyla yazılardan arındırıp bir de öyle bakayım dedim. 

Karşıma şöyle bir şey çıktı:

Scrikss ürünleri arasında böyle bir kalem hatırlamıyorum ne yazık ki. 

İZEL ROZENTAL İLE KISA BİR SÖYLEŞİ

Bu nedenle Scrikss İcra Kurulu Başkanı İzel Rozental'a bazı sorular sordum.

- Neden böyle bir yarışmaya ihtiyaç duydunuz?

- Scrikss Kalem tasarımı yarışmasını 1989 yılında kuruluşumuzun 25.yılı vesilesiyle ve sadece üniversitelerin endüstriyel tasarım bölümleriyle profesyonel tasarımcılara açık olarak düzenlemiştik. Amacımız, kalem dünyasına Scrikss tipolojimizi muhafaza ederek yeni teknolojiyle çağdaş tasarımlı kalem serileri sunabilmekti. Yarışmadan çıkabilecek en az üç modelin üretimine geçebilmeyi hedefliyorduk.

- Bu tasarım yarışmasının size nasıl bir getirisi oldu?

Sonuçlar maalesef tatmin edici olmadı. Yarışmayı Ümit Altun adlı (o zaman için genç) bir tasarımcı açık ara farkla kazandı. Kendisiyle tasarladığı bir modelin üretime geçilmesi için anlaşmaya varıldı. Ancak ne yazık ki o dönem fabrikamızda yaşanan birkaç aylık grev ve onu takip eden mali kriz, bu projeyi yarıda bırakmamıza neden oldu.

Getirilerini ise şöyle sıralayabilirim:

1)      kısa vadede, yarışmamızın basında yoğun yer almasının yanı sıra yaptığımız tanıtım çalışmaları da Scrikss’in marka imajını artırdı, bilinirliği yükseltti;

2)      orta vadede, üniversitelerin tasarım bölümleri kalem tasarımına önem verdiler, bu sayede Türk kalem sanayii özgün modeller üretebildi, halen de üretiyor.

3)      Uzun vadede, konuyla ilgili akademik çevrelerle iyi ilişkiler geliştirmemizi, dirsek temasında bulunmamızı sağladı.

- Dereceye giren tasarımlar ödüllendirildi ama sonra üretildi mi?


Bu sorunun yanıtını yukarıda verdim. Ancak yarışma sayesinde üniversitelerin endüstriyel tasarım bölümleriyle gelişen iyi ilişkiler sonucunda, bazı öğrenciler bitirme tezlerini fabrikamızda geliştirme imkanı buldular. Bunların arasından ODTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü öğrencisi Kunter Şekercioğlu’nun, 98 yılında bitirme tezi olarak tasarladığı masa üstü roller kalemin üretimi 1999 yılında gerçekleşti. Kunter Şekercioğlu 2016 yılında, Scrikss’in çok beğenilen prestij kalemi Heritage ile Design Turkey Üstün Tasarım Ödülü’nün sahibi oldu.

Cumartesi Notları I

Geçtiğimiz cumartesi gününü bir süredir uğrayamadığım Beyoğlu'ndaki sahaflara verimli bir sefer düzenledim.

Önce Anabala Pasajı'na gittim ama biraz erken gittiğimden Nurtap Hanım'ın meşhur çizgi roman dükkanı 40 Ambar'ı açık bulamadım. Çizgi romanda uzmanlaşmıştır ama sadece çizgi roman dükkanı değil tabii, sinemadan fotoğrafa görsel sanatlarla birçok şey var bu dükkanda.

Ben de yönümü Aslıhan'a çevirdim. Balık Pazarı tarafından Aslıhan Sahaflar Çarşısı'na girdiğimde daha ikinci dükkanda Turgut Çeviker'in çıkardığı Güldiken dergilerini gördüm. En önde bulunan derginin kapağındaki karikatür İzel Rozental'a aitti. İzel Rozental karikatürist olarak ünlüdür ama kalem meraklıları kendisini daha çok Scrikss kalemlerinin yöneticisi olarak tanır.

Aynı dükkanda yabancı kitapların olduğu bölümde kapağına bayıldığım bir şiir kitabı gördüm. Kime ait diye düşünüp karıştırmaya başladım. Meğer kapaktaki fırça izleri Henri Michaux'ya aitmiş.

Daha öğrenciyken Plume adındaki öykü kitabıyla karşılaşmış ve hayranı olmuştum. Daha sonra neye ilgi duyduysam karşıma Henri Michaux çıktı.

Henri Michaux'nun "Açı Direkleri" kitabından iki düşüncesi:

"Yalnızca sakınarak öğren! Tüm bir yaşam yetmiyor sonra öğrendiklerini unutman için. Safça, boyun eğerek ve sonuçlarını düşünmeden - masum! - zihnine girmesine izin verdiklerini unutman için..."

"Kusurların mı? Telaşa gerek yok. Düşüncesizlik edip onları düzelteyim deme. Sonra yerlerine ne koyacaksın ki?" 
 

Çok kaliteli bir kağıda basılan bu şiir kitabı Suzie isimli birine armağan edilmiş, çok zarif bir şekilde incecik bir uçla kitabın ilk sayfasına notlar alınmış. (Faber-Castell Ecco Pigment 0.1 olma ihtimali yüksek, yakında bu kalemi anlatacağım.)