30 Mart 2017

Sheaffer: 1948-1962 Arası Gazete İlanları

Başka bir şey için Milliyet ve Hürriyet gazetelerinin eski ciltlerini karıştırırken yazıya çiziye dair güzel ilanlar bulmuştum. Gördüğüm kadarıyla en çok ilan da Sheaffer için yayımlanmış. (Yarın Parker ile devam ederiz.)


2 Haziran 1948, Hürriyet

23 Aralık 1948, Hürriyet
15 Aralık 1949, Hürriyet



15 Aralık 1951, Milliyet, 
3 Haziran 1952, Milliyet
21 Aralık 1952, Milliyet 



29 Aralık 1954, Milliyet



30 Aralık 1954, Milliyet


23 Aralık 1962, Milliyet

Ek: Görüyorsunuz ki Milliyet gibi Türkçeye önem veren bir gazetedeki ilanlarda zamanında dolmakalem yerine yanlış olarak "dolma kalem" yazılmış. Neyse ki bunun ilanlara mahsus bir hata olduğunu, gazetedeki haberlerde ise dolmakalem şeklinde yazıldığını görüyoruz. Bilindiği gibi "bileşik sözcük" tartışması eski bir konudur. Rahmetli hocamız Ömer Asım Aksoy Türkçenin birliği için ömrü boyunca mücadele etmişti. Kendisi 95 yaşındayken (1993'te öldü) bile, ömrünün son günlerinde Türkçenin birliğini bozanlara derdini anlatmaya çalışıyordu. Ne yazık ki 12 Eylül zihniyeti birleştirici olmaktan çok ayrıştırıcı bir Türkçe inşa etti. Bugün bir kelimenin nasıl yazılacağı konusunda bir fikir birliği yok. Dolayısıyla bir şey yazarken büyük bir hata yapıyor ve dünya görüşümüze göre hareket ediyoruz. Güzel Türkçemiz şizofreniye yakalanmış bir canlı gibi görünüyor. Bu vesileyle Türkçenin dağınık varlığını derleyip toparlama alanında büyük hizmetlerde bulunan Ömer Asım Aksoy ustamızı saygı ve sevgiyle anıyorum. 

Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için: "Dolma kalem" mi "dolmakalem" mi?

5 yorum:

  1. Hocam harika bir arşiv reklamları incelerken dikkatimi çekti sanki fiyatlar bugünle kıyaslanır ise daha uygun gibiymiş. O yıllara geri mi dönsek ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Geri dönsek çok mutlu oluruz galiba. Şimdi fiyatlar ateş pahası.

      Değil 40-50 sene, beş yıl önceki fiyatlarla bugünküler arasında bile dağlar kadar fark var maalesef.

      Sil
  2. Çok özendirici reklamlar paylaşmıssınız. Yazınız ile ilgili olarak eklemek istediğim iki husus var . Birincisi acaba 1952 li yıllarda TDK'da dolmakalem ne şekilde verilmiş ? Diğer husus da, reklamlar, reklamcılık şirketleri tarafından hazırlanmıştır muhtemelen ve Milliyet Gazetesi'ne de 'hazır hali ile' gelmişdir. Gazetenin diğer yazıları ile aradaki fark bundan kaynaklanıyordur, kanımca.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eski TDK kılavuzlarını biriktiriyordum. Fakat geçici olarak erişemeyeceğim bir yerde. Bulduğum vakit ilgili yazıya ("Dolma kalem" mi "dolmakalem" mi?) ekleyeceğim.

      Bugün de öyle, gazeteler, dergiler ilanların diline karışamıyor. (Oysa karışmalı. Türkiye'de, Türkçe dergilerde İngilizce ilanlar olması kadar saçma bir şey olamaz.) Milliyet gazetesi de zamanında müdahale etseydi haber dili ile ilan dili arasında fark olmazdı.

      Sil
  3. Tesekkurler. TDK bakalım neler demiş ? Merakla bekliyorum .

    YanıtlaSil